Wszystko, co musisz wiedzieć o zespole jelita przesiąkliwego.

Zespół nieszczelnego jelita to stan, w którym dochodzi do zaburzenia integralności i funkcjonalności ściany jelita, w wyniku czego zwiększa się jego przepuszczalność.

W rezultacie substancje takie jak niestrawione cząsteczki, toksyny i bakterie mogą łatwiej przenikać przez błonę śluzową jelit i przedostawać się do krwiobiegu.

To prowadzi do aktywacji układu odpornościowego i wywołania reakcji immunologicznej, która powoduje stan zapalny. Sam w sobie może on prowadzić do wielu innych zagrożeń dla naszego zdrowia.

Czynniki,odpowiedzialne za rozwój tego stanu,nie są w pełni poznane, ale nauka dysponuje danymi, że są one różnorodne. Według dostępnych informacji, którymi dysponuje nauka,rozpoznaje się i wyróżnia następujące przyczyny występowania tego stanu.

Czynnik pokarmowy, czyli czynnik dietetyczny

Nauka nie jest zgodna co do dokładnego związku przyczynowo-skutkowego między zespołem a autoimmunologią. Jedno jest jednak pewne – taki związek istnieje i jest bardzo silny.

Najczęściej omawiane są dwie hipotezy.

Zgodnie z pierwszą hipotezą, zwiększona przepuszczalność jelit prowadzi do przedostawania się toksyn i bakterii przez ścianę jelita.

W rezultacie rozwija się systemowa przewlekła reakcja zapalna układu odpornościowego, co u niektórych osób może prowadzić do zaburzeń funkcjonowania układu immunologicznego. W konsekwencji dochodzi do nieprawidłowej syntezy autoprzeciwciał, które atakują błonę śluzową jelit, a objawy odpowiadają charakterystyce niektórych chorób autoimmunologicznych.

Druga hipoteza opiera się na odwrotnej logice. 

Według jej zwolenników, autoprzeciwciała powstające w niektórych chorobach autoimmunologicznych atakują własną błonę śluzową jelit. 

Systemowe ataki naszego własnego układu odpornościowego prowadzą do zniszczenia integralności i funkcji ściany jelita, co skutkuje zwiększoną przepuszczalnością jelit.

Która hipoteza jest bardziej prawdopodobna?

Według wielu, w tym zespołu medycznego VitaOn, pierwsza hipoteza jest logicznie lepiej uzasadniona. 

Choroby autoimmunologiczne związane ze zwiększoną przepuszczalnością jelit najczęściej rozwijają się w drugim i trzecim dziesięcioleciu życia, mimo że mają one podłoże genetyczne.

Jeśli to one byłyby pierwotną przyczyną zwiększonej przepuszczalności jelit, to logiczne byłoby, że objawiałyby się wcześniej w życiu człowieka. Istnieje jednakkontrargument – organizm dysponuje pewnym potencjałem do kompensowania takich zaburzeń, który jest indywidualny, dlatego każda osoba rozwija daną chorobę w różnym czasie.

W pewnym momencie życia działanie określonych czynnikówprowadzi do „uaktywnienia” chorób autoimmunologicznych. 

Dobrym przykładem wspierającym pierwszą hipotezę jest fakt, że często różne infekcje jelitowe wywołują choroby takie jakprzewlekłe wrzodziejące zapalenie jelita grubegoczy choroba Crohna, a spożywanie wielu produktów pszennych wywołuje celiakię. 

Nauka wciąż ma do rozwiązania ten problem.

Objawy związane z zespołem nieszczelnego jelitasą różnorodne. Nie są one specyficzne tylko dla tego stanu i mogą występować także w przypadku wielu innych chorób i zaburzeń.

Najczęstsze objawy zespołu nieszczelnego jelita to:

• Objawy związane z układem trawiennym i jelitami – przewlekła biegunka lub zaparcia, które mogą występować naprzemiennie.

• Rozwój nowych alergii i nietolerancji pokarmowych – reakcje na gluten, nabiał i inne alergeny.

• Objawy stanu zapalnego – bóle stawów, mięśni, częste migreny i niewyjaśnione bóle głowy.

• Zmiany skórne – pojawienie się trądziku, egzemy i wysypki.

• Objawy psychiczne– lęk, depresja, nagłe zmiany nastroju

• Zaburzenia funkcji poznawczych– trudności w koncentracji i osłabienie pamięci.

• Choroby autoimmunologiczne – wczesne rozpoznanie choroby autoimmunologicznej, takiej jak reumatoidalne zapalenie stawów, choroba Hashimoto lub toczeń rumieniowaty układowy, może być poprzedzone lub nastąpić po wystąpieniu innych objawów zespołu nieszczelnego jelita. Osoby cierpiące na choroby autoimmunologiczne są bardziej podatne na pogorszenie zdrowia jelit.

Wielu niespecyficznych, ale często wyraźnie odczuwanych dolegliwości u osób z nieszczelnym jelitem to poczucieciągłegozmęczenia, osłabienia i letargu. 

Osłabione funkcje układu odpornościowego mogą prowadzić do częstych, banalnychinfekcji, niemożności wytworzenia odporności na te same patogeny, wystąpienia alergii, zapalenia zatok lub astmy.

W przypadku podejrzeń, że możesz cierpieć na zespół nieszczelnego jelita, warto skonsultować się ze specjalistą, szczególnie jeśli występują u Ciebie wymienione wcześniej objawy i mają tendencję do utrzymywania się przez dłuższy czas.

W przypadku ich zgodności z typowymi objawami tego stanu, skontaktuj się z lekarzem gastroenterologiem.

W zależności od jego oceny, mogą zostać zlecone różne badania laboratoryjne, które mierzą poziomy określonych cząsteczek we krwi i moczu – w celu potwierdzenia lub wykluczenia diagnozy.

Choć zespół nieszczelnego jelita częściej dotyczy dorosłych, coraz więcej danych wskazuje, że może on odgrywać rolę także w zdrowiu dzieci, szczególnie przy częstych dolegliwościach żołądkowo-jelitowych, problemach skórnych, alergiach pokarmowych, a nawet trudnościach w zachowaniu.

U dzieci bariera jelitowa i układ odpornościowy są nadal w fazie dojrzewania i są bardziej wrażliwe na czynniki drażniące, takie jak gluten, białka mleka, cukier i niektóre dodatki.

Naruszenie tej bariery może prowadzić do przedostania się toksycznych substancji i bakterii do krwiobiegu, co aktywuje układ odpornościowy i może wywołać reakcje ogólnoustrojowe – od wysypek skórnych po objawy behawioralne.

Najczęstsze oznaki zaburzonej przepuszczalności jelit u dzieci to:

• Częste bóle brzucha, wzdęcia lub nawracające epizody biegunki

• Nietolerancje i alergie pokarmowe, które nie są wrodzone

• Przewlekłe schorzenia skórne, takie jak atopowe zapalenie skóry

• Zmiany w zachowaniu, rozdrażnienie, deficyt uwagi

• Obniżona odporność i częste infekcje.

Postępowanie w przypadku tego problemu powinno być indywidualne i łagodne. W większości przypadków obejmuje eliminację drażniących pokarmów, wspomaganie mikrobiomu za pomocą probiotyków i zbilansowaną dietę.

Leczenie na własną rękę nie jest zalecane– zwłaszcza u dzieci. Konsultacja z pediatrą, gastroenterologiem lub specjalistą medycyny funkcjonalnej jest zdecydowanie wskazana.

W przypadku zespołu nieszczelnego jelita nie istnieje jedno uniwersalne lekarstwo, a leczenie zależy od podstawowych przyczyn. 

Jeśli występuje przewlekła infekcja lub choroba autoimmunologiczna (np. choroba Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego), stosuje się odpowiednie leki – antybiotyki, immunosupresanty, aminosalicylany i kortykosteroidy.

W przypadku braku jednoznacznej przyczyny, terapia opiera się na podejściu holistycznym:

• Dieta– eliminacja drażniących produktów, spożywanie domowej, nieprzetworzonej żywności, regularne, małe posiłki i odpowiednie nawodnienie.

• Suplementy – probiotyki, enzymy trawienne, cynk i L-glutamina wspomagające regenerację bariery jelitowej i funkcje immunologiczne.

• Zioła – nalewki z dziurawca, babki lancetowatej, bodziszka krwawego, nagietka, mięty i innych o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbakteryjnym i ściągającym.

W ramach wsparcia tej strategii zalecamy specjalnie opracowaną ziołową formułę „Zdrowie jelit”, ukierunkowaną na redukcję stanu zapalnego i przepuszczalności jelit.

Wystąpienie tego zespołu jest związane z wieloma czynnikami, z których nie wszystkie zależą od nas. Niemniej jednak, stosując zasady zdrowego stylu życia – prawidłowe odżywianie, aktywność fizyczna, odpowiednie nawodnienie i zarządzanie stresem poprzez aktywny wypoczynek i dobry sen – znacząco zmniejszasz ryzyko rozwoju takiego stanu.

Czym jest zespół nieszczelnego jelita?

To stan, w którym z powodu uszkodzonej struktury i funkcji ściany jelita do krwiobiegu przedostają się toksyny, wirusy i bakterie. Prowadzi to do objawów ogólnoustrojowych i miejscowych, które mogą manifestować się poprzez różnorodne symptomy, takie jak biegunka, wydalanie śluzu, choroby autoimmunologiczne i zapalne.

Jakie są objawy zespołu nieszczelnego jelita?

Charakterystyczne objawy tego schorzenia to biegunka, wydalanie śluzu, osłabienie, brak energii, utrata masy ciała, niedobory różnych składników odżywczych, problemy skórne oraz choroby autoimmunologiczne obejmujące stawy, skórę i inne narządy i układy.

Jak leczy się zespół nieszczelnego jelita?

W profilaktyce i leczeniu nieszczelnych jelit podstawą jest wdrożenie stałego zdrowego sposobu odżywiania, dostosowanego specyficznie do tego schorzenia.

Źródła:

• https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11345991/

• https://www.webmd.com/digestive-disorders/features/leaky-gut-syndrome