Alergeny pokarmowe: lista i mechanizm rozwoju

1. Mleko

Reakcje alergiczne wywoływane przez mleko są powodowane przez jego białka, takie jak kazeina i serwatka, które są głównymi składnikami mleka krowiego. Poza mlekiem krowim, reakcje alergiczne mogą być wywołane również przez inne mleko ssaków, takich jak kozy i owce.

Objawy tego typu reakcji alergicznych różnią się od gorączki i zaburzeń żołądkowo-jelitowych po cięższe, takie jak wstrząs anafilaktyczny.

Jeśli masz alergię na mleko, możesz zastąpić je pokarmami bogatymi w wapń i białko.

Są to:

• Mleko sojowe - o wysokiej zawartości białka
• Mleko migdałowe - nie zawiera laktozy i zawiera zdrowe tłuszcze
• Mleko ryżowe - bogate w witaminy i minerały, takie jak wapń i witamina D
• Tapioka
• Drożdże spożywcze
• Orzechy nerkowca.

Te pokarmy zapewniają możliwość zastąpienia mleka, jednocześnie zapewniając odpowiednie odżywianie, bez naruszania reżimu alergicznego pacjenta.

2. Jajka

Reakcje alergiczne na jajka zwykle są wywoływane przez białka znajdujące się w białku jaja, takie jak ovoalbumina, choć żółtka również mogą powodować reakcje.

Objawy mogą wahać się od łagodnych, takich jak zaburzenia żołądkowo-jelitowe lub podrażnienie skóry, po ciężkie, jak anafilaksja.

Jeśli masz alergię na jajka, możesz zastąpić je pokarmami, które również zawierają białko i mogą pełnić funkcję wiążącą.

Mogą to być:

• Nasiona chia i lniane - używane jako substytut wiążący w gotowaniu.
• Aquafaba (płyn z konserwowanej ciecierzycy) - bogata w białko. Używana jako substytut jajek w wielu przepisach, szczególnie przy pieczeniu.
• Banan - naturalne źródło węglowodanów i potasu, oferujące słodycz i teksturę, a także może pełnić rolę jajek w niektórych przepisach.

Te pokarmy z różnych grup żywności zapewnią zarówno niezbędne składniki odżywcze, jak i potrzebną teksturę, gdy jajka muszą być unikane.

3. Ryby

Parwalbumina jest alergenem rybnym, który wywołuje reakcje alergiczne na ryby. Białko to występuje zarówno w gatunkach słodkowodnych, jak i morskich, takich jak łosoś, tuńczyk czy dorsz.

Objawy mogą obejmować reakcje skórne, problemy trawienne i inne.

Wszystkie potrawy rybne, sosy na bazie ryb oraz produkty zawierające śladowe ilości ryb lub produktów rybnych powinny być unikane.

Ryby są źródłem wysokiej jakości białek i kwasów omega-3.

Jeśli masz alergię na ryby, możesz zastąpić je innymi źródłami białka, takimi jak:

• Rośliny strączkowe (soczewica, ciecierzyca)
• Tofu
• Grzyby
• Jackfruit
• Soja.

Te substytuty oferują odpowiednie alternatywy dla osób, które muszą unikać ryb, jednocześnie zapewniając niezbędne składniki odżywcze.

4. Orzeszki ziemne

Orzeszki ziemne, choć bardziej należą do roślin strączkowych niż orzechów, są jednymi z najsilniejszych i najczęściej występujących alergenów pokarmowych.

Nawet pył z orzeszków może prowadzić do ciężkich reakcji alergicznych, w tym anafilaksji u bardziej wrażliwych osób.

Wiele rodzajów cukierków, masło orzechowe, sos satay i różne wypieki z zawartością orzeszków ziemnych należy unikać.

Zamiennikami orzeszków ziemnych są oleje z tahini (pasta sezamowa) i nasiona słonecznika. Zawierają wyjątkowo dużą ilość zdrowych tłuszczów i białek, podobnie jak orzeszki ziemne.

5. Orzechy

Orzechy to grupa obejmująca migdały, orzechy włoskie, nerkowce, pistacje i inne. Reakcje alergiczne są wywoływane przez różne białka, specyficzne dla danego rodzaju orzecha.

Alergie na orzechy mogą wahać się od łagodniejszych do cięższych w zależności od układu odpornościowego osoby.

Wszelkie pokarmy zawierające orzechy oraz desery na bazie orzechów należy unikać. Również pesto, batony granola, oleje orzechowe, mleka orzechowe i inne.

Nasiona takie jak sezamowe, słonecznikowe i dyniowe oferują podobne tekstury i korzyści odżywcze. Substytuty na bazie soi i produktów kokosowych mogą być również stosowane w kuchni zamiast orzechów.

6. Soja

Alergie na soję często są wywoływane przez izolaty sojowe i dotykają częściej dzieci, choć mogą utrzymywać się również w wieku dorosłym.

Występują objawy skórne lub trawienne, a w cięższych przypadkach anafilaksja.

Osoby z tą alergią muszą bezwzględnie unikać sosu sojowego, mleka sojowego i tofu. Wiele zamienników mięsa również jest głównie wykonanych z soi.

Produkty na bazie białka grochowego, mleko kokosowe i migdałowe służą jako doskonałe substytuty soi w różnych przepisach i dietach.

7. Pszenica

Alergie na pszenicę to reakcje immunologiczne na białka w pszenicy, takie jak albumina, globulina i gluten.

Celiakia to choroba, która jest wywoływana przez gluten w pszenicy i głównie wpływa na jelito cienkie.

Mogą pojawić się różne objawy, w tym skórne, oddechowe, problemy trawienne i inne.

Osoby z tego typu alergią muszą unikać produktów zbożowych, chleba, wyrobów z ciasta, krakersów i wszystkich produktów wytworzonych z pszenicy.

Pszenica jest głównym źródłem węglowodanów, białek i błonnika. Alternatywne produkty to mąki bezglutenowe, zrobione z ryżu, ciecierzycy i migdałów. Zboża takie jak proso i komosa ryżowa zapewniają możliwości odżywcze dla tych, którzy unikają pszenicy. Te alternatywy dostarczają potrzebnych węglowodanów i błonnika, które nie zawierają glutenu.

8. Małże

Alergie na małże, wywołane przez białko tropomiozynę, są jednymi z najczęstszych alergii pokarmowych u dorosłych, szczególnie w miesiącach letnich.

Zazwyczaj ten typ alergii ma gwałtowne objawy, czasem może wywołać anafilaksję.

Osoby cierpiące na ten typ alergii muszą unikać wszelkich potraw z owocami morza, krewetkami, krabami, homarami, kalmarami i innymi delikatesami.

Małże są źródłem białek, witamin i minerałów, takich jak żelazo i cynk.

Zamiennikami owoców morza mogą być:

• Grzyby - o podobnej teksturze i również bardzo bogate w białka i witaminy
• Tofu - bogate w białko, odpowiednie do zastąpienia owoców morza w potrawach
• Wegańskie owoce morza - na bazie roślin, imitujące smak i teksturę owoców morza

Te alternatywy dostarczają potrzebnych składników odżywczych, ale bez ryzyka alergii na małże i owoce morza.

9. Musztarda

Alergie na musztardę są wywoływane przez białka w nasionach gorczycy i mogą powodować szereg reakcji alergicznych, od łagodnego podrażnienia skóry po ciężką anafilaksję.

Musztarda jest powszechnym składnikiem używanym w zupach, przyprawach i mieszankach przypraw, co czyni ją częstym alergenem w różnych kuchniach.

Osoby z tą alergią muszą unikać marynat, sosów, dressingów i innych źródeł na bazie musztardy.

Jogurt zmieszany z przyprawami jest świetnym zamiennikiem musztardy. Również dressingi na bazie octu lub kombinacje przypraw mogą zapewnić podobne pikantne smaki.

10. Sezam

Alergie na nasiona sezamu stają się coraz częstsze i mogą prowadzić do ciężkich reakcji alergicznych.

Osoby z tym typem alergii muszą unikać wszystkich produktów zawierających składniki z sezamu.

Jako alternatywa stosowane są nasiona słonecznika i dyni.

11. Siarczyny

Siarczyny znajdują zastosowanie jako związki chemiczne w żywności i napojach, szczególnie w suszonych owocach, marynowanych warzywach i winie.

U wrażliwych osób siarczyny mogą wywoływać objawy astmy, duszności, świszczący oddech i reakcje alergiczne.

Siarczyny są używane do przedłużania trwałości żywności i napojów. Wszelkie suszone owoce, wino i marynowane warzywa należy unikać.

Na rynku dostępne są suszone owoce bez siarczynów lub świeże alternatywy, aby uniknąć narażenia na alergen.

12. Mięczaki

Reakcje alergiczne na mięczaki są takie same jak na małże.

Należy unikać wszelkich potraw z owocami morza. W tym przypadku stosowane są dobre alternatywy, takie jak grzyby.

13. Łubin

Łubin to roślina strączkowa, używana w produktach bezglutenowych i jako substytut mąki. Wywołuje reakcje alergiczne, szczególnie u osób z alergią na orzeszki ziemne.

Orzeszki ziemne i łubin wchodzą w reakcję krzyżową i mogą prowadzić do poważnych problemów.

Ponieważ łubin jest używany jako substytut mąki, występuje w wielu bezglutenowych chlebach, ciastach i przepisach wegańskich.

Aby uniknąć łubinu, można spożywać mąkę migdałową i ryżową. Są one używane do pieczenia i gotowania, dostarczając niezbędnych składników odżywczych, bez alergenów łubinu. Można również użyć czerwonej fasoli i soczewicy - doskonałe źródło białka i błonnika, odpowiednie do zup, sałatek i dań głównych.

14. Seler

Alergie na seler są wywoływane przez różne białka znajdujące się w łodygach, korzeniach lub nasionach selera.

Seler jest bardzo szeroko stosowaną przyprawą w różnych potrawach, zupach, sokach warzywnych i mieszankach.

Ogórek jest świetnym substytutem selera, zapewniając podobną chrupkość w sałatkach, potrawach lub innych. Marchewki również dodają słodyczy i chrupkości, jako odpowiedni substytut selera w sałatkach i gotowanych potrawach.

Te substytuty oferują podobną teksturę i smak w potrawach, a także podobne wartości odżywcze, ponieważ są również bogate w białka, błonnik i minerały, podobnie jak seler.

15. Owoce

Większość owoców nie wywołuje reakcji alergicznych. Jednak niektóre z nich, takie jak truskawki, kiwi lub brzoskwinie, mają specyficzne białka, które mogą powodować reaktywność krzyżową z pyłkami.

Prowadzą one do pojawienia się swędzenia lub obrzęku ust, warg i gardła. W przypadku brzoskwiń i nektarynek można używać substytutów, takich jak morele i śliwki.

Zamiennikiem truskawek mogą być maliny i borówki, a dla kiwi - ananas i mango. Alternatywy te nie prowadzą do takich samych reakcji związanych z tymi owocami.

Istnieje związek między alergenami owocowymi i warzywnymi. Na przykład seler i marchew mogą wywoływać reakcje u osób uczulonych na brzoskwinie, ze względu na podobieństwo białek, które zawierają.

Różne rodzaje alergenów pokarmowych można podsumować w tabeli w następujący sposób:

*Tabela alergenów w żywności

Jakie są główne rodzaje alergenów?

Zgodnie z WHO istnieje 14 głównych alergenów. Te substancje mogą wywoływać reakcje komórek odpornościowych, które rozpoznają alergeny jako zagrożenie i wyzwalają objawy alergii.

Jakie owoce są alergenami i czy istnieje związek z alergenami warzywnymi?

Owoce takie jak kiwi i brzoskwinie mogą wywoływać reakcje alergiczne, szczególnie u osób wrażliwych na pyłki. Jabłka często są uważane za żywność hipoalergiczną, ale u niektórych osób z alergią na pyłki może wystąpić zespół alergii jamy ustnej. Truskawki również znajdują się na liście alergenów, powodując wysypki i obrzęk warg u wrażliwych osób.

Istnieje związek między alergenami owocowymi i warzywnymi. Seler i marchew mogą wywoływać reakcje u osób uczulonych na brzoskwinie, ze względu na podobieństwo białek, które zawierają.

Czym jest panel alergologiczny i jak diagnozuje się nowe alergeny?

Panel alergologiczny to test, który bada reakcje organizmu na różne alergeny z listy BABH, w tym alergeny owocowe i warzywne. Poprzez analizę komórek i reakcji immunologicznej identyfikuje się nowe alergeny, określając specyficzne przeciwciała.

Źródła

• https://www.fda.gov/food/buy-store-serve-safe-food/food-allergies-what-you-need-know
• https://www.foodallergy.org/