Wszystko o chorobach przenoszonych drogą płciową: rodzaje i rozpowszechnienie

Zakażenia przenoszone drogą płciową to choroby, które są przenoszone poprzez aktywność seksualną – drogą waginalną, oralną lub analną.

Mogą być wywołane przez bakterie, wirusy, grzyby i pasożyty.

Choroby weneryczne rozprzestrzeniają się głównie poprzez seks bez zabezpieczenia. Oczywiście, dla większości z nich nie jest to jedyny sposób zakażenia.

Inne drogi rozprzestrzeniania to używanie tych samych igieł (wśród narkomanów dożylnych), z matki na dziecko podczas porodu lub przez mleko matki, a także poprzez transfuzję krwi i produktów krwiopochodnych oraz inne zabiegi medyczne.

Czynniki ryzyka zakażenia chorobami przenoszonymi drogą płciową to:

• Seks bez zabezpieczenia (prezerwatywy)
• Wielu partnerów seksualnych lub przypadkowy seks
• Wcześniejsze lub współistniejące inne choroby weneryczne
• Używanie narkotyków
• Młody wiek – czynniki biologiczne, jak również behawioralne, stawiają młodzież i nastolatków w grupach ryzyka, które częściej cierpią na takie choroby.

Choroby przenoszone drogą płciową to zakaźne choroby, czyli zawsze za ich rozwój odpowiada biologiczny czynnik sprawczy.

Choroby weneryczne, w zależności od rodzaju czynnika wywołującego, dzielą się na bakteryjne, wirusowe, grzybicze i pasożytnicze.

Niektóre choroby przenoszone drogą płciową są częściej spotykane u kobiet. Przyczyna leży w anatomicznych różnicach między płciami.

U płci pięknej częściej występują:

• HPV, ludzki wirus brodawczaka - jest równie zaraźliwy dla obu płci, ale u mężczyzn znacznie rzadziej powoduje objawy kliniczne, podczas gdy u kobiet niektóre szczepy mogą prowadzić do raka szyjki macicy.
• Chlamydia - równie zaraźliwa dla obu płci, często przebiega bezobjawowo. U kobiet może prowadzić do zapalnej choroby miednicy mniejszej i zmian, które skutkują niepłodnością.
• Rzeżączka - podobnie jak w przypadku chlamydii, choroba ma cięższe konsekwencje dla kobiet niż dla mężczyzn.
• Opryszczka - kobiety częściej rozwijają objawy kliniczne opryszczki, takie jak bolesne owrzodzenia na wargach sromowych i wejściu do pochwy.

Mężczyźni ogólnie cierpią na wymienione powyżej choroby z podobną częstotliwością, choć rzadziej są one klinicznie wyrażone.

Jednak jedną chorobą weneryczną, która ogólnie jest częściej diagnozowana u mężczyzn, jest kiła. To ciężka choroba ogólnoustrojowa, która może prowadzić do śmierci.

Każda choroba weneryczna przebiega w specyficzny sposób i manifestuje się różnymi objawami.

Wśród nich wszystkich istnieje wiele podobnych oznak i dolegliwości, które mogą obejmować:

• Wydzielanie nietypowej wydzieliny z pochwy lub cewki moczowej - może być przezroczysta, biaława, żółtawa lub zielona, z ostrym nieprzyjemnym zapachem lub bez niego.
• Dysuria - ból lub pieczenie podczas oddawania moczu
• Owrzodzenia narządów płciowych, brodawki, kłykciny - powodowane przez wirus opryszczki, kiłę i wirusy brodawczaka.
• Swędzenie lub podrażnienie w okolicy narządów płciowych
• Nieprawidłowe krwawienie z pochwy (u kobiet).
• Ból podczas stosunku płciowego.

Powikłania chorób wenerycznych zwykle występują w przypadku opóźnionej diagnozy i braku odpowiedniego lub zbyt opóźnionego leczenia. W zależności od choroby mogą być bardzo zróżnicowane.

Niepłodność jest jednym z najbardziej dotkliwych powikłań dla pacjenta, które trwale pogarsza jakość życia i prowadzi do ciężkich zaburzeń psychicznych u bardziej labilnych osób.

Zapalna choroba miednicy mniejszej, charakterystyczna dla kobiet zakażonych chlamydią lub rzeżączką, prowadzi do przewlekłego bólu w okolicy łonowej, a także do niepłodności.

Różne szczepy wirusa brodawczaka ludzkiego mogą powodować powikłania i prowadzić do rozwoju raka szyjki macicy, raka prącia i raka gardła u osób z osłabionym odpornością i predyspozycjami.

Kobiety w ciąży z chorobą przenoszoną drogą płciową, która nie została zdiagnozowana i leczona w czasie ciąży, mogą przekazać ją noworodkowi podczas porodu. Skutki dla dziecka mogą być bardzo poważne i powodować inwalidztwo, takie jak ślepota, problemy neurologiczne, a nawet śmierć.

Osoby cierpiące na chorobę przenoszoną drogą płciową mają wyższe ryzyko zakażenia HIV. Z kolei HIV, jeśli nie jest leczony, prowadzi do silnego osłabienia odporności i śmierci z powodu banalnych infekcji wywołanych przez drobnoustroje, które u zdrowej osoby nie powodują patologicznej aktywności.

Diagnozowanie chorób przenoszonych drogą płciową wymaga dokładnego wywiadu od pacjenta i badania fizykalnego.

Mogą one doprowadzić lekarza do wniosku, że rzeczywiście chodzi o chorobę weneryczną i wskazać, w jakim kierunku należy szukać. Bardziej specyficzne badania i testy są przeprowadzane w celu ustalenia konkretnego czynnika wywołującego.

Badania mogą obejmować:

• Badanie moczu - to łatwy sposób na wykrycie bakteryjnych infekcji, takich jak rzeżączka lub chlamydia. Mogą być również wykryte inne nietypowe bakterie powodujące zapalenie układu płciowego, które nie są uważane za choroby przenoszone drogą płciową.
• Wymazy i cytologia - te badania są przeprowadzane w celu wykrycia nieprawidłowej aktywności komórkowej, która występuje w przypadku zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego, na przykład. Po posiewie materiału biologicznego można wykryć bakterie, takie jak rzeżączka, chlamydia i pasożyty.
• Badania wirusologiczne krwi - mają na celu wykrycie charakterystycznych przeciwciał lub antygenów wirusowych, co potwierdza HIV, zapalenie wątroby, kiłę.

Na podstawie przeprowadzonych badań i ich wyników specjalista medyczny może przystąpić do określenia odpowiedniego leczenia.

Na szczęście większość chorób wenerycznych zdiagnozowanych na czas może być skutecznie wyleczona. Leczenie zależy wyłącznie od czynnika wywołującego.

Infekcje bakteryjne są łatwo leczone antybiotykami, a pasożytnicze i grzybicze odpowiednio lekami przeciwpasożytniczymi (najczęściej metronidazolem) i fungicydami.

Wirusowe choroby przenoszone drogą płciową są bardziej specyficzne. HIV, opryszczka i HPV nie mogą być wyeliminowane z organizmu, ale przy odpowiedniej terapii osoby zakażone HIV, na przykład, mogą prowadzić normalne życie bez przenoszenia choroby. Mogą także mieć potomstwo.

Wirusowe zapalenie wątroby typu B jest w tym kontekście szczególne – istnieje skuteczna szczepionka przeciwko niemu, ale w przypadku zakażenia osoby bez nabytej odporności leczenie jest jedynie immunostymulujące.

Konsultacja z lekarzem jest obowiązkowa przy każdym nietypowym wydzielaniu się płynów, pojawieniu się pęcherzy, owrzodzeń i brodawek.

Planowanie ciąży i jej diagnozowanie zawsze wymaga konsultacji oraz wykluczenia możliwych chorób wenerycznych.

Osoby praktykujące poligamiczne stosunki seksualne powinny częściej wykonywać pełen zakres badań na choroby przenoszone drogą płciową, podobnie jak osoby podejrzewające, że mogły mieć kontakt z chorą osobą.