Zespół stresu pourazowego (PTSD)

Zespół stresu pourazowego (PTSD) to zaburzenie psychiczne, które jest następstwem przeżycia ciężkiej fizycznej lub emocjonalnej traumy o różnym pochodzeniu - katastrofy, przemoc, działania wojenne, wypadki lub utrata bliskiej osoby.

Osoby z rozwiniętym PTSD doświadczają silnych reakcji psychoemocjonalnych.

Mogą one wyrażać się w:

• Powtarzające się koszmary
• Pojawienie się nagłych wspomnień o wydarzeniu/traumie
• Silny niepokój
• Unikanie sytuacji, które mogą przypominać o przeżytej sytuacji lub stworzyć przesłanki do jej powtórzenia.

Niestety, zespół stresu pourazowego jest poważniejszy, niż wydaje się na pierwszy rzut oka, ponieważ, jeśli nie zwróci się na niego uwagi, objawy mogą trwać bardzo długo, pogłębiać się i prowadzić do poważnych zaburzeń w jakości życia.

Czynniki ryzyka, które mogą prowadzić do rozwoju tego typu zaburzenia psychologicznego, nie są nieliczne, ale główne to kilka.

Oto one:

• Intensywność traumy: Wypadki i traumatyczne wydarzenia, które mają silny wpływ na osobowość, niosą większe ryzyko rozwoju PTSD.
• Trwałość stresu: Dłuższa ekspozycja na stresujące bodźce lub wielokrotne przeżywanie takich sytuacji zwiększa ryzyko rozwoju PTSD.
• Osobista historia zaburzeń psychicznych: Osoby, które mają historię wcześniejszych problemów psychologicznych, takich jak niepokój lub depresja, są bardziej narażone.

Izolacja od normalnego środowiska społecznego i brak wsparcia ze strony rodziny oraz przyjaciół również zwiększają ryzyko rozwoju tego typu zaburzeń.

Jak wyjaśniono nieco wcześniej w materiale, PTSD może rozwinąć się w wyniku przeżycia lub bycia świadkiem traumatycznych dla psychiki i ciała wydarzeń.

Niektóre z głównych przyczyn obejmują:

• Wojna: Weterani wojenni, którzy uczestniczyli w misjach bojowych i byli świadkami wielu traumatycznych wydarzeń lub sami ich doświadczyli, są prawdopodobnie grupą osób, która najczęściej rozwija poważne PTSD.
• Przemoc fizyczna lub seksualna: Ofiary przemocy, niezależnie od jej charakteru, często cierpią na PTSD lub rozwijają różne problemy behawioralne.
• Ciężkie wypadki i nieszczęścia: Wypadki samochodowe i inne incydenty, które prowadzą do poważnych obrażeń fizycznych i stresu psychologicznego, mogą później prowadzić do rozwoju PTSD.
• Klęski żywiołowe i ich konsekwencje: Różne kataklizmy, takie jak trzęsienia ziemi, powodzie, pożary, huragany i inne, które mogą prowadzić do poważnych obrażeń, utraty domu, bliskich i zwierząt domowych, często są przyczyną PTSD.

Chociaż jest to część naturalnego rozwoju życia, śmierć bliskiej i ukochanej osoby również może prowadzić do zespołu stresu pourazowego. Najczęściej dzieje się tak, jeśli śmierć nastąpiła w dramatycznych okolicznościach.

Objawy zespołu stresu pourazowego (PTSD) dzielą się na kilka głównych kategorii i mogą objawiać się w różnych kombinacjach. Nie jest konieczne, aby wszystkie były obecne, aby postawić diagnozę.

Zazwyczaj objawy PTSD obejmują:

• Intruzywne wspomnienia: Natrętne myśli lub koszmary, które pojawiają się sporadycznie lub stale i są bezpośrednio związane z traumatycznym wydarzeniem.
• Unikanie: Świadome lub nieświadome unikanie miejsc, ludzi, działań i sytuacji, które przypominają o traumie.
• Zmiany nastroju: Przejawianie poczucia winy, rozpaczy, drażliwości, apatii, utraty zainteresowania zwykłymi działaniami i objawów depresji.
• Zwiększona pobudliwość: Wyraża się w ciągłym napięciu, trudnościach ze snem i koncentracją, a także trudnościach w radzeniu sobie z codziennymi zadaniami.

Te objawy negatywnie wpływają na zdrowie psychiczne i znacznie pogarszają jakość życia osób dotkniętych.

Najczęstszą konsekwencją zespołu stresu pourazowego jest popadanie osoby dotkniętej w ciężką kliniczną depresję, przy której doświadcza silnych trudności emocjonalnych, niepokoju, apatii i całkowitej utraty zainteresowania życiem.

Bardzo często osoby z PTSD uciekają się do “samoleczenia” poprzez praktykowanie szkodliwych nawyków, takich jak używanie alkoholu, narkotyków i leków w próbie radzenia sobie z bólem.

Niestety, w ten sposób tylko pogłębiają swój stan, co prowadzi do paradoksalnych efektów. Często wynikiem nieleczonego PTSD w połączeniu z alkoholem i innymi substancjami są próby samookaleczenia, a nawet samobójstwa.

W wyniku ogólnego izolującego zachowania, osoby cierpiące na zespół stresu pourazowego mają trudności z utrzymaniem kontaktów społecznych i relacji z bliskimi oraz krewnymi, co jest niepokojącym znakiem i wołaniem o pomoc - wyraźnym sygnałem, że jednostka nie radzi sobie sama ze swoją psychiką.

Jak wszystkie tematy dotyczące ludzkiej psychologii, zespół stresu pourazowego jest przedmiotem wielu mitów i faktów, które często mogą prowadzić do błędnych przekonań i rozumienia.

Na przykład, wielu ludzi nie zdaje sobie sprawy, że PTSD w rzeczywistości może dotknąć każdego człowieka, który przeżył poważne fizyczne lub psychologiczne traumy.

PTSD nie zawsze rozwija się zaraz po traumatycznym wydarzeniu, bardzo często objawy stają się widoczne długo po zdarzeniu. Powodem jest to, że świadomość potrzebuje czasu, aby przetworzyć i zrozumieć wydarzenie.

Różne rodzaje metod terapeutycznych behawioralno-poznawczych w połączeniu z lekami są sprawdzonymi i działającymi metodami zarządzania objawami i radzenia sobie z problemem.

Mity związane z PTSD nie są zbyt liczne, ale są całkowicie logiczne dla ludzkiej psychiki. Opierają się na przekonaniu, że to nie może przydarzyć się nam i wyrażają się w błędnym przekonaniu, że tylko słabi ludzie mogą rozwinąć tego typu zaburzenie.

Mitem jest również przekonanie, że osoby z PTSD są agresywne i niebezpieczne. Chociaż często są drażliwe, szorstkie lub niespokojne, rzadko przejawiają agresję i najczęściej są niebezpieczne tylko dla samych siebie.

Diagnostyka stanu obejmuje dogłębną i odpowiednią ocenę przez specjalistę, najczęściej psychologa lub psychoterapeutę, a czasem nawet psychiatrę.

Aby postawić jednoznaczną diagnozę, specjalista przeprowadza dogłębne spotkanie z poszkodowanym, aby zebrać szczegółowy wywiad i historię wydarzeń, które leżą u podstaw problemu.

Diagnozę PTSD można uznać za fakt, jeśli objawy trwają dłużej niż miesiąc i powodująduży stres, który powoduje poważne trudności w codziennym życiu pacjenta.

Leczenie PTSD to połączenie psychoterapii i leków.

Metody psychoterapeutyczne obejmują terapię behawioralno-poznawczą, która pomaga w rozpoznawaniu i radzeniu sobie z negatywnymi myślami bezpośrednio związanymi z traumą.

Terapia ekspozycyjna to metoda, w której poszkodowany stopniowo jest narażany na traumatyczne wspomnienia, aby zmniejszyć strach przed nimi i umożliwić świadomości spokojniejsze ich akceptowanie.

Niestety, wiele osób staje przed wyzwaniem życia z PTSD. Często doświadczają one zbyt intensywnych i trudnych do opanowania emocji o różnym charakterze, takich jak gniew, silny niepokój, strach i rozpacz, co przekształca codzienne zadania i obowiązki w prawdziwe brzemię.

To samo dotyczy funkcjonowania społecznego, nawiązywania kontaktu z bliskimi i krewnymi oraz radzenia sobie w środowisku pracy.

Aby osoba z zespołem stresu pourazowego mogła żyć i funkcjonować jako normalna istota ludzka, potrzebuje stałego wsparcia bliskich osób, a także skierowania uwagi i wysiłków na radzenie sobie z problemem.

Bez wątpienia, dla osób cierpiących na PTSD wsparcie bliskich i przyjaciół jest bardzo ważne. Aby pomóc takiej osobie, od ciebie wymaga się cierpliwości, zrozumienia i okazywania empatii.

Reakcje osób z PTSD na próby pomocy mogą być różne i dezorientujące, dlatego musisz pamiętać, że nie są one zamierzone ani skierowane osobiście przeciwko tobie.

Oto kilka innych porad:

• Naucz się słuchać, nie przerywając i nie osądzając. Daj swojemu bliskiemu do zrozumienia, że jesteś do jego dyspozycji, gdy potrzebuje komunikacji.
• Okazuj wsparcie, ale nie zmuszaj ani nie naciskaj, jeśli czujesz, że osoba przed tobą nie jest gotowa na podjęcie danego kroku.
• Zanim zaczniesz towarzyszyć bliskiej osobie z PTSD na trudnej drodze prowadzącej do radzenia sobie z problemem, najpierw dowiedz się i zapoznaj z istotą zespołu stresu pourazowego, aby lepiej zrozumieć ich emocje i doświadczenia.

Twoja cierpliwość i uwaga będą miały silny pozytywny wpływ na ich powrót do zdrowia, podobnie jak empatia, dzięki której odczują twoją uwagę i chęć pomocy.