- Czym jest nieprawidłowe trawienie (dyspepsja)?
- Jakie są najczęstsze objawy nieprawidłowego trawienia?
- Rodzaje i przyczyny nieprawidłowego trawienia
- Odpowiednie suplementy przy nieprawidłowym trawieniu
- Kiedy nieprawidłowe trawienie staje się problemem?
- Kiedy skonsultować się z lekarzem?
- Leczenie dyspepsji i przywracanie prawidłowego trawienia
- Najczęściej zadawane pytania
Nieprawidłowe trawienie, czyli inaczej dyspepsja, to coraz częstszy stan objawiający się dyskomfortem lub bólem, głównie w górnej części brzucha po posiłku.
Stan ten nie jest chorobą sam w sobie i może być związany zarówno bezpośrednio z odżywianiem, jak i stanowić wskaźnik problemów z układem pokarmowym lub inną chorobą.
Ponadto może być przejściowy i nieszkodliwy lub poważniejszy i wymagać interwencji medycznej.
Zrozumienie i poznanie przyczyn oraz objawów dyspepsji to kluczowy krok w radzeniu sobie z problemem, a w tym artykule pomożemy ci uzyskać potrzebne informacje na ten temat.
Czym jest nieprawidłowe trawienie (dyspepsja)?
Dyspepsja to słowo pochodzenia starogreckiego, które powstaje ze słów dys – zły i pepsis – trawienie. Innymi słowy, dosłownie i w przenośni, dyspepsja oznacza nieprawidłowe trawienie.
To stan, który najczęściej objawia się jako uczucie ciężaru, ból lub pieczenie w górnej części brzucha i za mostkiem, które w niektórych przypadkach towarzyszą nudności, wzdęcia, odbijanie.
Nieprawidłowe trawienie może być stanem funkcjonalnym, co oznacza, że nie istnieje wykrywalna organiczna lub patologiczna przyczyna. W takich przypadkach nie jest powiązane z inną chorobą i wynika z zaburzeń w normalnej funkcji układu pokarmowego.Szczegółowo rozpatrywana, dyspepsja obejmuje szerokie spektrum objawów, które mogą różnić się intensywnością, czasem trwania i powagą w zależności od przyczyny i cech indywidualnych.
Jakie są najczęstsze objawy nieprawidłowego trawienia?
Dyspepsja może objawiać się różnorodnymi symptomami, spośród których najczęstsze przedstawiamy poniżej w tekście.
1. Nudności
Jedną z najczęstszych dolegliwości są nudności, wywoływane uczuciem przepełnienia żołądka (przejadanie się) lub refluksem treści żołądkowej.
2. Refluks
Kwas żołądkowy często towarzyszy refluksowi, ponieważ treść żołądkowa zawiera wysoką zawartość kwasu solnego. Drażni on śluzówkę przełyku, co wywołuje pieczenie za mostkiem.
3. Wzdęcia i bóle
U niektórych osób wzdęcia brzucha stanowią główny problem, opisując, że czują się jak „balon”. Objaw ten często towarzyszy bólom lub potrzebie odbicia, by uwolnić nagromadzony w żołądku gaz.
4. Inne objawy
Obok wymienionych powyżej głównych objawów mogą wystąpić także inne.
Do najczęstszych z nich należą:
-
Wymioty
-
Nudności
-
Ciężar i wzdęcia po posiłku
-
Bóle
-
Refluks
-
Odbijanie
-
Nieprawidłowa absorpcja składników
-
Łatwe męczenie się (w ciężkich przypadkach)
-
Zespół anemiczny (w ciężkich przypadkach)
Rodzaje i przyczyny nieprawidłowego trawienia
Zespół dyspeptyczny można sklasyfikować na kilka podstawowych typów w zależności od przyczyny i mechanizmu jego powstawania.
Dyspepsja funkcjonalna
Najczęstszą formą jest tzw. dyspepsja funkcjonalna, przy której pomimo objawów nie obserwuje się zmian anatomicznych czy strukturalnych w przewodzie pokarmowym. Naukowcy tłumaczą ją zaburzoną motoryką żołądka lub zwiększoną jego wrażliwością.
Dyspepsja jelitowa
Dyspepsja jelitowa jest spowodowana przez choroby jelit takie jak zespół jelita drażliwego okrężnica lub przewlekłe choroby zapalne jak choroba Leśniowskiego‑Crohna czy przewlekły kolitis.
W tym typie dyspepsji objawy częściej wiążą się z wzdęciami brzucha, bólami i zmianami w oddawaniu stolca, a w takim przypadku charakterystyczne jest zaburzone wchłanianie składników odżywczych.Dyspepsja nerwowa
Dyspepsja nerwowa jest wynikiem działania różnych czynników psychologicznych takich jak stres, lęk i depresja. Organy układu pokarmowego, zwłaszcza żołądek i jelita, są ściśle powiązane z układem nerwowym, co wyjaśnia wpływ stanu emocjonalnego na procesy trawienne.
Stany medyczne
Niektóre stany medyczne także mogą wywoływać – jako część swoich objawów – nieprawidłowe trawienie. Przykładami są zapalenie błony śluzowej żołądka (gastritis), choroba wrzodowa, choroba refluksowa przełyku (GERD), infekcje Helicobacter pylori, a nawet cukrzyca.
Przyjmowanie leków
Przyjmowanie leków, które oddziałują na błonę śluzową żołądka, takie jak
Antybiotyki są inną grupą leków, która również może prowadzić do zaburzeń trawiennych w przewodzie pokarmowym na różne sposoby — od podrażnienia żołądka po zaburzenie flory jelitowej i wywołanie biegunki oraz dysbiozy jelitowej.
Odpowiednie suplementy przy nieprawidłowym trawieniu
Kiedy nieprawidłowe trawienie staje się problemem?
Dyspepsja lub nieprawidłowe trawienie nie zawsze budzi niepokój, ponieważ często jest przejściowym zjawiskiem wynikającym z chwilowych błędów dietetycznych, wzrostu stresu, infekcji i innych.
Czasami jednak dyspepsja może utrzymywać się przez dłuższy czas, stać się poważniejsza i samodzielnie prowadzić do kolejnych objawów lub być towarzyszona przez takie jak utrata masy ciała, wymioty (zwłaszcza po spożyciu pokarmu), zespół anemiczny, chroniczne zmęczenie.
W takich przypadkach skutki nieprawidłowego trawienia zaczynają zaburzać jakość życia pacjenta i stają się problemem.
Kiedy skonsultować się z lekarzem?
W przypadku wystąpienia wyżej wymienionych dolegliwości, długiego trwania i pogłębienia dyspepsji, ważne jest, by udać się po pomoc medyczną w celu ustalenia przyczyny tego zespołu symptomów i wdrożenia właściwego leczenia.
Leczenie dyspepsji i przywracanie prawidłowego trawienia
Dyspepsja nie jest chorobą samą w sobie, dlatego radzenie sobie z nią zależy od przyczyn jej powstania oraz leczenia choroby podstawowej, jeśli taka istnieje.
W przypadku dyspepsji funkcjonalnej konieczne jest wprowadzenie zmian w stylu życia, które zmniejszą poziom stresu. Przestrzeganie restrykcyjnej diety opartej na spożyciu świeżych owoców i warzyw, chudego mięsa i ryb oraz zdrowych tłuszczach jak orzechy, oliwa z oliwek i awokado, bez nadmiernej obróbki, jest pierwszym krokiem w leczeniu.
Ograniczenie spożycia tłustych, smażonych lub ostrych potraw, produktów rafinowanych i cukrowych również przynosi dobry efekt zarówno przy zespole dyspeptycznym, jak i dla ogólnego stanu organizmu.
Szkodliwe nawyki jak spożycie alkoholu i palenie tytoniu same w sobie mogą być przyczyną zaburzeń procesów trawiennych, podobnie jak nadmierne spożycie kofeiny i napojów zawierających kofeinę, i powinny być ściśle ograniczone lub całkowicie zaniechane.
Leki najczęściej stosowane przy dyspepsji to:
-
Inhibitory pompy protonowej i blokery H2: Hamują one syntezę kwasu solnego w żołądku i umożliwiają zmniejszenie stanu zapalnego błony śluzowej, jeśli jest uszkodzona.
-
Motilium lub Degan: To leki, które zmniejszają nudności i wymioty. Również zwiększają tonus zwieracza przełyku, co zapobiega cofaniu się treści żołądkowej do przełyku i wspiera prawidłowe funkcjonowanie przewodu pokarmowego.
-
Enzymy: Gdy dyspepsja wiąże się z dolnymi odcinkami przewodu pokarmowego, przyjmowanie enzymów trawiennych przynosi korzyści przy objawach ograniczonego wchłaniania składników odżywczych, wzdęć, biegunek i innych.
-
Probiotyki: Choć ważniejsze dla jelit, pełnią liczne funkcje i według najnowszych badań zdrowa i zrównoważona mikroflora ma wiele pozytywnych efektów dla całego układu pokarmowego i ogólnego stanu zdrowia.
-
Antybiotyki: Paradoksalnie, choć czasem to właśnie przyjmowanie antybiotyków może wywołać dyspepsję, w niektórych przypadkach, jak np. zapalenie żołądka związane z Helicobacter lub choroba wrzodowa, to one stanowią terapię pierwszego wyboru.
Niezależnie od przyczyny powstania dyspepsji i stosowanego leczenia, przestrzeganie zdrowego stylu żywienia i stylu życia ma kluczowe znaczenie w radzeniu sobie z tym stanem.
Najczęściej zadawane pytania
Czy dyspepsja może być zjawiskiem przejściowym, które nie jest objawem poważniejszej choroby?
Szczęśliwie to najczęstsza sytuacja w dyspepsji. Zwykle nieprawidłowe trawienie wynika z błędów dietetycznych, infekcji lub innych czynników i może powodować chwilowe dolegliwości.
Czy stres psychiczny może prowadzić do dyspepsji?
W rzeczywistości stres i napięcie są jedną z najczęstszych przyczyn współcześnie wywołujących dyspepsję.
Czy ważne jest przestrzeganie dobrej i zdrowej diety przy dyspepsji?
Niezależnie od przyczyn jej wystąpienia, przestrzeganie prawidłowego sposobu żywienia jest pierwszym krokiem w leczeniu dyspepsji.
1 komentarz
Полезна статия! Диспепсията е често срещан проблем, но малко хора му обръщат внимание. Добре е да знаем как да разпознаем симптомите
Dodaj komentarz